Gazeteci muharrir Soner Yalçın’ın son kitabı “Tağut” gündemde yer tutmaya ve tartışılmaya devam ediyor. Son olarak “Tağut”u yazan Yurtsever Gazetesi muharriri Ali Ateş, kitaba dair yorumlarını ve eleştirilerini , “Tağut kitabı hakkında” başlıklı yazısında kaleme aldı. Ali Ateş’in yorum ve tenkitlerine cevap ise “Tağut”un çıktığı Kırmızı Kedi Yayınevi’nin sahibi Haluk Hepkon’dan geldi.
Hepkon, Ali Ateş’in tenkitlerine dair, “İslamın vaktinde devrimci bir çıkış olduğu anlayışı Türk solunda yeni değil, yani 20 yıllık AKP’den evvel de tartışılıyordu bunlar. Hikmet Kıvılcımlı, Doğu Perinçek üzere isimler bu bahiste birçok yazı yazdılar lakin bilebildiğim kadarıyla hiçbiri buradan yola çıkarak İslamın tam eşitlikçi bir sistem kurduğunu söylemediler. Yani bu halin nedenini dini yasallaştırma, İslamı savunma, laikliği sulandırma ya da solcuları küçümseme olarak pahalandırmak yanlış olur. Devrimci bir çıkış olan İslamın geçmişte feodal iktidarlar, günümüzde de ABD tarafından nasıl kullanıldığının altını çizmeyi ise İslama yönelik bir tenkitten fazla tarihi, materyalist bir biçimde okumaya çalışmak olarak yorumlamak lazım. Bu ortada bir kitabın “bilgi dolu” diye eleştirildiğini birinci kere görüyorum. Yeniden de Ali Ateş’in de belirttiği üzere tarihi gerçekler üzerine tartışmak düzgündür ve ‘Tağut’ bu noktada kıymetli kapılar açmaktadır” cevabını verdi.
Ali Ateş’in “Tağut”u değerlendirip eleştirdiği yazısı ise şöyleydi:
“Kırmızı Kedi Yayınevi tarafından basılan Soner Yalçın’ın son kitabının ismi Tağut. Söz manası kitabın yazılış meramını da anlatıyor. Tağut, söz manası olarak, ölçüyü aşmak formunda tabir ediliyor. İlahiyatta ise ‘Allah dışında öteki ögelere ibadet, putlara inanma’ manasına geliyor.
Kitap genel olarak, din ve İslamiyet ismine İslam dışı ögelere yönelik kutsallaştırmaları mevzu ediniyor. Fakat kitap belirli bir sistemle yazılmış değil. İncelemedim, lakin sanırım Soner Yalçın’ın farklı vakitlerde yazdığı köşe yazılarının bir derlemesi üzere.
“BİLGİ DOLU, HATTA ÇOK BİLGİ DOLU”
Öncelikle, her vakit olduğu üzere her başlıktaki yazı bilgi dolu. Hatta çok bilgi dolu. Soner Yalçın, bir dizi bilgiyi ardışık olarak sıralayıp, okuyucuyu evvel bilgisiz hissettirip sonra kolay bir sonucu büyük bir analizmiş üzere sunabiliyor. Bu açıdan Yalçın’ı, bu üslubu münasebetiyle kutlamak lazım. Ama, kitaptaki her başlıklı yazı (ya da deneme/makale diyelim), bilgi-doz aşımı yaptığından kitaptan akılda kalan da tıpkı ölçüde az oluyor. Bir nevi ansiklopedi tadı veriyor. Bunun nedeni sanırım bütün yazıların birbirinden kontaksız olarak yazılması olabilir. Her yazının içerdiği bilgi, kitap bittiğinde uçuşuyor, lakin buradan bir şuur kalıyor mu sorusu havada duruyor.
“SOLA MI YAZILMIŞ SAĞA MI”
Kitap sola mı yazılmış ya da sağa mı? Burası da karışık. Kitap bir yandan solculara siz İslam’ı bilmiyorsunuz öbür yandan sağcılara da siz de İslam’ı hakikaten bilmiyorsunuz demeye getiriyor. Tek tek deneme yazılarının işaret ettiği şey bu.
Bu manasıyla kitap, İslamcıları eleştiriyor, karşısına alıyor. Bunun yaparken İslam’ı ise savunuyor. İslamcıların inandıklarına tağut diyor. ‘Siz, din olarak yanlış bedelleri savunuyorsunuz, putlaştırılmış olgulara inanıyorsunuz, dini bozuyorsunuz’ diyerek dinciliğin yobaz tarafını ortaya koymaya çalışıyor.
Kitap, solcuları da küçümsüyor, onlara akıl veriyor. ‘Siz, İslam ve dini, direkt sağcılık olarak görüp karşınıza aldınız, İslam’ı anlamayarak, ülkenin moda tabirle milli-manevi kıymetlerine yabancılaştınız’ demeye getiriyor.
İslamcıları eleştirirken, gerici uygulamalardan örnekler verirken, İslam’ın aslının diğer olduğunu anlatmaya girişiyor.
Solcuları küçümserken, İslam dininin doğuşunu ve Muhammed’in devrimci olduğunu, bir dizi sol kıymetlerin ya da isimlerin inançlı olduklarını, kimi tarikatların solcu isimlerdeki tesirini, tarihî olarak dinin bir dizi toplumda oynadıkları solcu ve devrimci niteliği ortaya koymaya çalışıyor.
Örneğin Ayşe’nin küçük yaşta evliliğine sahip çıkan İslamcıları yerden yere vururken, tarihi gerçeğin bu olmadığını ispata yöneliyor. Solculara İslam’ı anlatırken ise köleliği kaldıran bir İslamiyet resmi çizmeye çalışıyor. Muhammed’in, aslında fakirlerin sesi olarak devrimci bir siyasi kimlik olarak ortaya çıktığını ispatlamaya çalışıyor. Kıvılcımlı’dan, Gölpınarlı’dan, Ali Şeriati’den, Karmati, Pir Sultan, Bedrettin vs. vs. üzere solcu isim ve dini politik-toplumsal hareketlerden örnekler vererek, İslamcılık ile solculuk birleşmeliye getiriyor.
“TARİHİ GERÇEKLERLE UYUŞMUYOR”
İşin teorik ve tarihi kısmına dair söylenecek çok şey var. Öncelikle köleliği kaldıran ya da buna hayır diyen bir İslam anlatısı, gerçek bir masal. Tarihi gerçeklerle uyuşmadığı üzere Ömer, Bekir üzere birinci Müslümanların bırakın köle olmayı aykırısından direkt yönetici seçkinlerin bir kesimi olduğu gerçeğini Soner Yalçın ya bilmiyor ya da görmek istemiyor. Ayşe’nin çocuk yaşta evliliği hakkında tarikatçı, gelenekselci İslamcıların yorumlarını eleştiriyor lakin Ali’nin kızı ile Ömer ortasındaki evliliği gündeme bile getirmiyor. Örnekler çok.
İslamiyet’in doğuşunun, zorbalığa, köleliği, sömürüye, yoksulluğa bir başkaldırının politik ve siyasal ikliminin sonucu olduğunu söylemek büyük bir yanıltmaca. Zıddından Roma ve Pers imparatorluklarının geriye çekilmesi sonrası ortaya çıkan boşluğun öteki bir siyasi güç olarak doldurulmasıyla ilgili. İslamiyet’in doğuş şartları, bu açıdan fakirlerin başkaldırısı değil karşıtından yeni bir egemenlik ve iktisat politiğin siyasal örgütlenmesinden öbür bir şey değildir. Buradan devrimci İslam retoriği çıkmaz, zıddından Emevîler üzerinden Roma, Abbasiler üzerinden Sasani sürekliliği çıkar. Savaş ve ganimet siyasetinin sonrasında direkt siyasi suikastlar ve yeniden savaşlarla devam ettiği bir tarihten bahsediyoruz.
SONER YALÇIN’A ELEŞTİRİLER
Kaldı ki hâkim İslam iktidarlarına karşı gelişen dini içerikli siyasal hareketlerin, dini oldukları için değil sınıfsal-toplumsal hareketler oldukları için solda sayılması gerekir. Soner Yalçın, bu gerçeği baş aşağı sunuyor, sınıfsal yansıları, ‘bakın bunlar da dini’ diyerek bugün iktidardaki sınıfların siyasal – ideolojik egemenlik aracı olarak fonksiyon gören dini, legalleştirmeye çalışıyor.
Bütün bu tarihi gerçekleri yazmak konuşmak düzgün olurdu. Lakin kısa bir köşe yazısının sonları belirli. Lakin AKP eliyle kurulan rejimin, laikliği sulandırıp, İslamcılığı artık rejimin normali haline getirmesi olgusuna, aslında Tağut kitabıyla Yalçın da omuz vermektedir. İslamcı yobazlara, ‘değişin İslam bu değil’ derken, solculara İslam da solcu aslında diyerek 2. Cumhuriyet rejiminin ideolojisine paralel bir çizgi izlemektedir.
İlginç… Helalleşme ve olağanlaşma tartışmalarının yaşandığı bu çağda… Doğu Perinçek örneğin, 1923 Cumhuriyeti’ni artık referans almıyor, AKP eliyle kurulan bu rejimi referans almakta, onu sahip çıkmaktadır. Yalçın da misal bir kulvarda koşuyor gibi”