İSTANBUL (İGFA) –Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılına ait “Dezavantajların Kuşaklararası Aktarımı” raporunu yayımlarken Investing.com rapora ait değerli ayrıntıları kıymetlendirdi. Buna nazaran rapor; ailelerin eğitim, iş ve gelir düzeylerindeki değişimi mercek altına alıyor. Araştırma, 25-59 yaş kümesinde olan fertlerin şu anki durumu ile kendileri 14 yaş civarında iken ebeveynlerinin durumunu karşılaştırmak gayesiyle yapıldı. TÜİK bu raporu birinci sefer haber bülteni olarak kamuoyuyla paylaşıyor.
EĞİTİM DÜZEYİ VE AİLE İLİŞKİSİ
Raporda dikkat çeken birinci nokta, fertlerin eğitim düzeylerinin ailelerinin eğitim durumu ile bağlantısı oldu. Kendisi 14 yaş civarındayken annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin büyük çoğunluğunun (%83,5) günümüzde yükseköğretim mezunu olduğu görüldü. Benzeri biçimde, babası yükseköğretim mezunu olan fertlerin de çoğunluğu (%79,5) yükseköğretim mezunu oldu.
İŞ HAYATI
Fertler 14 yaş civarında iken babası patron yahut kendi hesabına çalışanların %39,2’si şu an fiyatlı, maaşlı yahut yevmiyeli; ,5’i patron yahut kendi hesabına; %5,6’sı fiyatsız aile çalışanı olarak çalışıyor. Bu fertlerin %40,6’sı ise şu anda iktisaden aktif değil.
GELİR DAĞILIM
Raporda; 14 yaşındayken maddi durumu “çok kötü” olan fertlerin ,5’inin şu an en yüksek gelir kümesinde yer aldığı belirtildi. Bununla birlikte çocukken maddi durumu “çok iyi” olan fertlerin de %40,6’sının şu an en yüksek gelir kümesinde olduğu vurgulandı. Bu durum, gelir dağılımındaki eşitsizliğe işaret etti.
KONUT VE TATİL
Fertlerin 14 yaş civarında iken konut sahibi olanların %57,7’sinin şu anda da mesken sahibi olduğu raporda yer aldı. Bu bireylerin %26,3’ü şu an kiracı pozisyonda. 14 yaşındayken kiracı olanların ise şu an %40’ı mesken sahibi olurken %47,7’si hâlâ kirada oturuyor. Çocukken ailesiyle bir haftalık tatil masrafını karışlayabilen hanelerde yaşayanların %59,6’sı şu an yeniden tatile gidebiliyor. Çocukken tatile gidemeyenlerin %69,1’i ise tatile hâlâ gidemiyor.
ET ESERLERİNİN TÜKETİMİ
Kendisi 14 yaş civarında iken hanesinde yaşayan bütün çocukların günde en az bir defa et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayabilen fertlerin %72,4’ünün şu an hanesinde iki günde bir bu yemek masrafını karşılayabildiği söz edilirken; %27,6’sının ise karşılayamadığı belirlendi. Raporun sonuçları, dezavantajların jenerasyonlar ortasında nasıl aktarıldığını göstermesi bakımından değerli görülüyor. İlgili kurumlar için bu bulgular, eşitsizlikleri azaltma ve toplumsal adaleti sağlama gayretlerinde rehber niteliği taşıyor.