TÜİK, 2022 yılına ait ömür kalitesi modülünü yayımladı. Kelam konusu çalışma, 2022 yılında Gelir ve Hayat Şartları Araştırması ile birlikte modül olarak uygulandı. Avrupa Birliği ülkeleri ile tıpkı periyotta uygulanan modülün hedefi, hanelerdeki 15 yaş ve üstündeki tüm fertlerin toplumsal hususlardaki memnuniyet seviyesi ile toplumsal faaliyetlere iştirak durumlarını tespit etmek olarak belirlendi. Modülde fertlerin yaşadığı hane halkının mevcut finansal durumundan; vakit geçirdikleri aile, arkadaş, komşu, iş arkadaşı üzere tanıdığı beşerlerle olan ferdî alakalarından, hobileri, boş vakit uğraşları, iş dışındaki aktiviteleri üzere yapmaktan hoşlandığı faaliyetler için ayırabildiği vakitten memnuniyet yüzdesi belirlenirken hiç mutlu olmayanlar için ‘0’, çok şad olanlar için ‘100’ alınarak ortalama bir kıymet hesaplandı.
KİŞİSEL BAĞLANTILARDA ORTALAMA MEMNUNİYET YÜZDE 65
2022 yılında fertler için hane halkının finansal durumundan memnuniyet ortalaması yüzde 46,9 iken yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olan fertlerde bu kıymet yüzde 36,9 oldu. Ferdî münasebetlerdeki ortalama memnuniyet yüzdesi tüm fertlerde yüzde 65,2, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski olanlarda yüzde 60,2 olarak hesaplandı. Bütün fertler için boş vakit faaliyetlerine ayrılan vakitten ortalama memnuniyet yüzde 47,4, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olan fertlerde ise yüzde 42 oldu.
FERTLERİN YÜZDE 50,1’İ SİNEMAYA İLGİSİZ
Son 12 ay içerisinde 15 yaş ve üzeri fertlerin yüzde 85,3’ü sinemaya, yüzde 93,7’si canlı şova, yüzde 92’si kültürel alanlara ve yüzde 94,9’u canlı spor aktifliğine gitmedi. Yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olmayan fertlerin yüzde 50,1’i ilgilerinin olmamasını sinemaya gitmeme nedeni olarak seçti.
Sinemaya gitmeyen bütün fertlerin yüzde 11’i, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanların ise yüzde 23,5’i maddi yetersizlik nedeni ile gitmediğini belirtti. Canlı şova gitmeyenlerden maddi yetersizliği seçenlerin oranı yüzde 10,4 iken yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanlardan maddi yetersizliği nedenli gidemeyenlerin oranı yüzde 21,9 oldu. Kültürel alanları ziyaret edemeyenlerin yüzde 10,3’ü maddi yetersizlik nedenini seçerken bu oran yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanlarda yüzde 21,3 olarak hesaplandı.
Canlı spor aktifliklerine katılmayanların yüzde 7,9’u maddi yetersizliği katılmama nedeni olarak belirtirken yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanların yüzde 17’si için canlı spor aktifliğine katılmama nedeni maddi yetersizlik oldu. Bütün toplumsal ve kültürel etkinliklere katılmama nedeni olarak gelir durumundan bağımsız olarak en çok ‘İlginin olmaması’ nedeni seçildi. Son 12 ay içerisinde 15 yaş ve üzeri fertlerin yüzde 69’unun hiç kitap okumadığı, yüzde 31’inin ise en az bir kitap okuduğu görüldü. Yaş kümelerine nazaran kitap okuma oranlarına bakıldığında son 12 ay içerisinde okul kitapları dışında en çok kitap okuyan yaş kümesi yüzde 50,9 ile 15-24 yaş aralığı oldu. En az kitap okuma oranı ise yüzde 14,1 ile 65 yaş ve üstü fertlerde hesaplandı.
AKRABALARLA GÖRÜŞMEYENLERİN ÇOĞUNLUĞU YOKSULLUK RİSKİ ALTINDA
Arkadaş yahut akrabalarla gerek yüz yüze gerekse uzaktan hiç görüşmeyenlerin çoğunluğunu yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanlar oluşturdu. Fertlerin yakınları ile meskende yahut öteki bir yerde arkadaşlarıyla vakit geçirme, karşılıklı konuşma yahut aktivite yapma (bir ortaya gelme) sıklığı incelendiğinde yüzde 28,7’sinin akrabalarla, yüzde 37,3’ünün de arkadaşlarla her hafta görüştüğü belirlendi. Fertlerin akrabaları ile telefon, SMS, internet aracılığıyla (yüz yüze olmayan) görüşme sıklığı en çok olan seçenek yüzde 40,9 ile her hafta olurken arkadaşlarla ise yeniden her hafta yüzde 44,3 ile en yüksek görüşme sıklığı oranı oldu.